මූලික ස්වයංචල තාක්ෂණවේදය(Basic Automobile Technology) - එන්ජිමක් යනු

මූලික ස්වයංචල තාක්ෂණවේදය(Basic Automobile Technology) - එන්ජිමක් යනු 

• මෝටර් රතයක් සදහා අවශ්‍යය ජවය ලබා ගත හැකි ප්‍රාතමික චාලකයක් එන්ජිමක් ලෙස හැදින්වේ.
• මෝටර් රථ සදහා විවිධ වරගයේ එන්ජිම් බාවාතා කරයි.
• ඉතා සුලබව බාවිතා වන එන්ජිමක් ලෙස අනුවැටුම් චලිතයක්(ඉහල පහල) සහිත පිස්ටන් සිලින්ඩර් එන්ජිම්(Reciprocating Piston Engines) බාවිතා කරයි. 

• එසදහා අවශ්‍ය ශක්ති ප්‍රබවය ලෙස විවිධ ඉන්ධන බාවිතා කරයි.
• මෙහිදී සිදු වන්නේ ඉන්ධන දහනයෙන් ලැබෙන තාප ශකතිය චාලක ශක්තිය බවට පරිවර්තනය කිරීමයි.

පිසටනය එන්ජිම හා සම්බන්ද විඇති ආකාරය

• එන්ජිම තුල සිලින්ඩරා කාර කුටිරයක් තුළ ක්‍රමානුකූලව  පිස්ටනයට ඉහල පහල යෑමට හැකිවන පරිදි රදවා ඇත.
• මෙලෙස පිස්ටනය සම්බන්ද කර ඇති කුටීරය එන්ජිම් සිලින්ඩරය නමින් (Engine Cylinder) හදුන්වයි.    
• පිස්ටනයේ සම්බන්දක දන්ඩ (Connecting Rod)මගින් දගර කද (Crank Shaft)හා සමිබන්ද වී ඇත.
• පිස්ටනය එන්ජිම තුල පිහිටන ආකාරය පහත රෑපයේ දැක්වේ.

• සෑම විටම එන්ජිමේ උඩු මුහුන හා එන්ජින් සිලින්ඩරයේ කපාට සහිිත සවෘත මුහුණත()අතර හිස් අවකාෂයක් පවති අතර එය පිස්ටනයේ අනුවැටුම් චලිතයේදී (ඉහල පහල යැමේදී) කිසිවිටෙකත් එකින් එක ස්පර්ෂනොවේ.
• ඉන්ධන දහන ක්‍රියාවලිය සිදුවන්නේ එම හිස් අවකාෂය තුලයි.එම ප්‍රෙද්ශය දහන කුටීරය(Combustion chamber) ලෙස හදුන්වයි. 

• පිස්ටනයේ උඩ මුහුනත චලනයේදී ලගාවන උපරිම පිහිටුම මුදුන් සීමාව (Top Dead Centre -TDC ) ලෙසද,එය ලගා වන අවම පිහටුම පහළ සීමාව (Bottom Dead Center - BDC )ලෙසද හැදින්වේ.
• මෙලෙස TDC සිට BDC දක්වා හෝ  BDC සිට TDC දක්වා ගමන් කරන වාරයක් පහරක් (Stroke)ලෙස හැදින්වේ.

• සිලින්ඩරයේ ඉහල් කොටසේ කවුලු දෙකක්  පිහටයි.ඉන් එක් කවුලුවක් දහනය සදහා අවශ්ය වාතය එන්ජිම තුලට ලබා ගැනීම සදහාද අනෙක ඉන්ධන දහනයෙන් පසුව ඉතිරිවන වායු මිශ්‍රනය ඉවතට මුදා හැරීම සදහාය.
• එම කවුළු අවශය පරිදි ඇරීම වැසීම සදහා කපාට (Valves) බාවිතා කරයි.
• බාහිර පරිසරයේ ඇති වායු ඇතුලට ඇද ගැනීම සදහා යොදා ගන්නා කවුළුව චූෂණ කවුළුව(Intake Port)  ලෙස හැදින්වෙන අතර එ සදහා යොදා ගන්නා කපාටය චූෂණ කපාටය (Intake Valve) ලෙස හැදින්වේ .
• එමෙන්ම දහනය වු වාතය ඉවතට ගෙනයනු  ලබන කවුළුව පිටාර කවුළුව (Exhaust port) ලෙසද එ සදහා යොදා ගන්නා කපාටය  පිටාර කපාටය(Exhaust valve) ලෙස හැදින් වේ.

අනු වැටුම් චලාතය සහිත පිස්ටන් එන්ජිම් එවායේ ක්‍රියාකාරිත්වය අනුව ප්‍රධන වෂයේන් කොටස් දෙකකට කැඩිය හැකිය

1. දෙපහර එන්ජිම් (Tow Stoke engine)
2. සිවු පහර එන්ජිම්  (Four Stole engine)

මෙම එන්ජින් වර්ග දෙක ගැන ඊලග Post එකේදී කතාකරමු.